تأثیر رقابت نظامی ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی بر شکل گیری و فعالیت نهادهای خلع سلاح سازمان ملل متحد بین سال های 1945 تا 1970 .م

شکاف بین قدرتهای متحد علیه دول محور بعد از جنگ جهانی دوم و تلاش برای گسترش نفوذ و اشاعه ایدئولوژی های خود در سراسر جهان باعث رقابت شدید نظامی بین دو طرف برای رفع خطر از حریف خود شد که دو طرف میزان سلاح های هسته ای خود را بیش از نیاز بازدارندگی تولید و نگهداری کردند و از سویی آشکار شدن قدرت مخرب سلاح های هسته ای در جنگ جهانی دوم باعث تلاش جامعه جهانی برای رفع خطر از ناحیه ی این سلاح ها در قالب سازمان ملل متحد بر اساس خلع سلاح شد که در این راستا نهادهایی تشکیل شد که به جهت ساختار دو قطبی نظام بین الملل تحت تاثیر رقابت ابرقدرت ها در رسیدن به هدف خود یعنی خلع سلاح بازماند. هدف این پژوهش بررسی فعالیت های انجام شده در رابطه با خلع سلاح و تلاش برای از بین بردن تسلیحات به عنوان ابزار جنگ است که همواره تحت تاثیر منافع نظامی قدرت ها نتوانسته به اهداف خود دست یابد. منابع مورد استفاده شامل کتب و مقالات فارسی در رابطه با فعالیت های خلع سلاح در طول تاریخ و بویژه فعالیت نهادهای خلع سلاح سازمان ملل متحد می باشد و هم کتب استراتژی که شامل مواضع استراتژیک ابر قدرت ها و رقابت تسلیحاتی آنان است و هم باید از منابع لاتین در رابطه با فعالیت های خلع سلاح سازمان ملل متحد یاد کرد که توسط این سازمان منتشر شده است. چارچوب نظری این پژوهش بر اساس تئوری واقع گرایی است که معتقد به افزایش قدرت کشورها در قالب توان نظامی آنها در شرایط آنارشیک نظام بین الملل جهت حفظ و بقای خود در مقابل دیگران است که در دوره ی مورد بحث به جهت حاکم شدن مفاهیم این تئوری از جمله بازدارندگی هسته ای بر سیاست ابرقدرت ها برای دفع تهدیدات حریف باعث شد که دو طرف در زمینه مسایل خلع سلاح در سازمان ملل متحد جهت تضعیف نشدن در مقابل حریف خود نتوانند به توافقی برسند با توجه به اینکه به جهت ساخت دو قطبی نظام بین الملل هیچ تصمیمی در این رابطه در سازمان ملل متحد بدون توافق آن دو ممکن نبود. سوال اصلی : رقابت نظامی ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی چه تاثیری در شکل گیری و فعالیت نهادهای خلع سلاح سازمان ملل متحد بین سالهای 1945 تا 1970.م داشت ؟ فرضیه ی اصلی: رقابت نظامی ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی نقش تعیین کننده ای در شکل گیری و ناکارآمدی فعالیت نهادهای خلع سلاح سازمان ملل متحد بین سالهای 1945 تا 1970.م داشت پتعریفی که از خلع سلاح در این پژوهش مد نظر است خلع سلاح به معنای نابودی کامل تسلیحات در تمام کشورها یا منع تولید و انهدام قسمتی از تسلیحات جهت متوقف ساختن مسابقه ی تسلیحاتی بر اساس دیدگاه سازمان ملل متحد در این زمینه است که این تعریف در مقابل کنترل تسلیحات قرار می گیرد که هدف ابر قدرت ها در دوران جنگ سرد بود که متضمن محدود کردن تولید و گسترش بخشی از سلاح ها و نه انهدام یا کاهش آنها است. روش تحقیق در این پژوهش تاریخی – تبیینی است و داده ها به روش کتابخانه ای گردآوری شده اند. نتیجه ای که در پایان این پژوهش بدست می آید این است که علیرغم تاکید زیاد بر خلع سلاح در این دوره جهت جلوگیری از بروز جنگ ،فعالیت های سازمان ملل تحت تاثیر رقابت ابرقدرت ها به جهت ساخت دو قطبی نظام بین الملل قرار گرفت زیرا هیچ کدام مایل نبودند با خلع سلاح موقعیت برتر خود را از دست داده و در مقابل حریف ضعیف شوند و برنامه های خلع سلاح خود را طوری تنظیم می کردند که نقاط اتکا حریف را تضعیف کند وطی فرآیند خلع سلاح دچار آسیب پذیری نشوند و بیشتر از خلع سلاح به عنوان یک فعالیت تبلیغاتی بهره می بردند و با کنار گذاشتن سازمان ملل بصورت دو جانبه و در قالب کنترل تسلیحات در صدد کنترل مسابقه ی تسلیحاتی برآمدند